«Дрогобич і дрогобицька земля у 1914-1919 рр. Дослідження історії міста і регіону» – нова наукова книжка про війну від хранителів музею Івана Франка в Нагуєвичах та міжнародних польських партнерів. Автори: Богдан Лазорак, Беата Скварек, Тетяна Лазорак. Рецензенти: професори Станіслав Добмровський (Польща) та Леонід Тимошенко (Україна). Українською і польською мовою вперше в історії Франкового краю матимемо спробу комплексної студії з історії Першої світової війни 1914-1918 та Генеральної битви ЗУНР і УНР 1918-1919 рр.

Історія ЗУНР в Польщі чи не вперше презентуватиметься на рівні документів і матеріалів польською мовою. Лише фотоматеріали та блок документів готувалися понад два роки. На сьогодні маємо актуальний перший польськомовний анонс! Перша презентація у місті Лєгніца вже у вересні, друга – в Дрогобичі на Покрови! Все буде Історична правда про героїчну боротьбу з кацапами!

«DROHOBYCZ I ZIEMIA DROHOBYCKA W LATACH 1914-1919. STUDIA Z DZIEJÓW MIASTA I REGIONU»

Collegium Witelona Uczelnia Państwowa przygotowało dla Czytelników kolejną (drugą) publikację w ramach projektu „Od ziemi Witelona do ziemi Iwana Fraanki” oraz serii „Doba Iwana Franki” realizowanych przez naszą Uczelnię w ramach współpracy z Państwowym Pedagogicznym Uniwersytetem im. Iwana Franki w Drohobyczu, Państwowym Historyczno-Kulturowym Rezerwatem „Nagujewicze” i Stowarzyszeniem „Wspólnota Akademicka”. Publikacja została zgłoszona do programu Doskonała nauka – Wsparcie monografii naukowych finansowanego przez Ministerstwo Edukacji i Nauki. Autorzy tego dwujęzycznego opracowania (w języku polskim i ukraińskim) w pięciu rozdziałach omawiają wydarzenia z lat 1914-1919 w kontekście losów miasta, jego mieszkańców i całego regionu Drohobyczczyzny. Opisane dzieje są historycznym refleksem tego, co działo się w Europie Środkowo-Wschodniej w sferze polityki, dyplomacji, działań wojennych, a co stanowiło wyraz dążeń Ukraińców do osiągnięcia najistotniejszego celu – utworzenia samodzielnej Ukrainy. Dwa pierwsze rozdziały poświęcone są inwazji Rosji na wschodzie Galicji i okupacji tego regionu trwającej do roku 1915. Głównym wątkiem III rozdziału jest organizacja i działalność carsko-królewskiego gimnazjum im Franciszka Józefa w Drohobyczu w latach 1914-1918. Obraz miasta, skutki rabunków i wandalizmu, ale także odbudowa i przywracanie funkcji administracyjnych, oświatowo-kulturalnych, gospodarczych itp. zostały opisane w rozdziale IV. Ostatnia część (rozdział V) dotyczy spraw o szczególnym znaczeniu dla niedawnej przeszłości i współczesności Ukrainy a także Polski w różnych kontekstach ich wzajemnych stosunków – dotyczy historii Zachodnioukraiskiej Republiki Ludowej, która ma istotne znaczenie dla kształtowania poczucia tożsamości współczesnego pokolenia Ukraińców, zwłaszcza młodego pokolenia. Kluczowym celem publikacji jest zrekonstruowanie prawdy historycznej o wydarzeniach wojennych, politycznych, kulturalnych i edukacyjnych powiatu drohobyckiego w latach 1914-1919, w szczególności na podstawie mało znanych lub całkowicie nieznanych źródeł, które pozwoliłyby lepiej zrozumieć mentalność i los życiowy wszystkich wspólnot narodowych zamieszkałych w regionie Drohobyczczyzny (Polacy, Ukraińcy, Żydzi, Niemcy), nie tylko w przededniu wojny i w czasie jej trwania, ale także w okresie formowania się Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej i II Rzeczypospolitej. Zawarty materiał uzupełniają liczne dokumenty i fotografie z omawianego okresu pochodzące z prasy, archiwów i muzeów, które pozwalają z większą dokładnością poznać historyczną przeszłość niepokojących wydarzeń wojennych.

Autorami monografii są: dr Beata Skwarek – adiunkt Wydziału Nauk Społecznych i Humanistycz-nych Collegium Witelona Uczelnia Państwowa w Legnicy, dr Bogdan Lazorak – dyrektor Muzeum Iwana Franki w Nagujewiczach i wykładowca Państwowego Pedagogicznego Uniwersytetu im. Iwana Franki oraz mgr Tetiana Lazorak – starszy pracownik naukowy Muzeum Iwana Franki w Nagujewiczach. Recenzentami publikacji są historycy: z Polski – prof. dr hab. dr h.c. Stanisław Dąbrowski, z Ukrainy – prof. dr hab. Leonid Tymochenko. W naszej zapowiedzi pragniemy również podkreślić, iż przytoczone w monografii fakty działalności Imperium rosyjskiego na Drohobyczczyźnie niewiele różnią się od metod rosyjskich okupantów z lat 1939-1941, 1944-1953 i są obserwowane także współcześnie (2014-2022) w codziennych działaniach nie tylko w rejonach Donbasu i Ługańska, ale w całej Ukrainie. Wojna wywołana przez Rosję stała się jednym z najpoważniejszych kryzysów społecznych, dramatem dla rodzin i ludzkim cierpieniem, z których skutkami naród ukraiński i cały Świat zmagać się będą jeszcze długo. Wyrażamy nadzieję, iż wydanie publikacji znajdzie swoich odbiorców wśród szerokiego grona polskiej i ukraińskiej społeczności popularyzując wiedzę w szczególności wśród młodego pokolenia obu Narodów, zwłaszcza w kontekście uświadomienia potrzeby pojednania i stawienia czoła w walce o niezależność.